WRITING

HIZ ÇAĞININ MİMARI Z KUŞAĞI

Z kuşağının en dikkat çekici noktalarından birisi neslin, hayatı -irade dahilinde veya hasbelkader- hızlı yaşama alışkanlığıdır. Aciliyetle para kazanma isteği, adım adım tırmanmak yerine atlayarak mesleki yükselme beklentisi, arkadaşlık ilişkilerinde ve aşkta hızlı değişimler ile karmaşa, spor faaliyetleri ve diğer kişisel gelişim çalışmalarında doğrudan sonuç beklentisi ve benzeri noktalar bunu göstermektedir. Kitap okuma alışkanlığının genç kuşakta düşük olmasının bir nedeni kitaptaki bilgilerin vakit ayırmadan yenilip yutulma beklentisidir. Mesleki ve kişisel başarısızlıkların da acelecilikle doğru orantılı olduğu görülmektedir.

Kuşakların yaşam biçimleri konusunda biyolojinin de elbette etkisi vardır ancak sosyal bilimler açısından düşünüldüğünde Z kuşağının hızlı yaşam tarzında dönemin şartları etkin olmaktadır. İnternetin yaygınlaşması ile saniyeler içinde dünyanın bir ucuna ulaşma imkanı doğmuş, e-ticaretin gelişmesi de zaman ve enerji kaybını en aza indirerek alışveriş yapma fırsatını getirmiştir. Sosyal medyanın yaygınlaşması dostluk ilişkilerinin değerini azaltmış ve farklı bir boyut katmıştır. Özellikle yapay zeka teknolojilerinin artması ile hemen her iş eskisine göre kolayca yapılabilmektedir. Tüm bu durumlar beraberinde kişisel gelişimin farklı noktalara evrilmesini sağlamıştır. Örneğin; yapay zeka uygulamalarına bir yazının yazdırılması, grafik tasarımın yaptırılması, tarihi bilgilerin sürekli danışılması; yaratıcılığı ve hafızayı güçlendirmenin önüne geçmektedir. Dijital ve global ilerleme beraberinde hızlı yaşamı getirmiştir. Hizmet ve iletişim konusunda bir nimet gibi görünse de bu şartlar insanların, gerekliliğine bakılmaksızın her alanda hızlı yaşama alışkanlığı kazanmasına neden olmuştur.

Hızlı yaşam tarzı, arz-talep dengesini de etkilemekte ve hızlı tüketim alışkanlıklarına uygun üretimi beraberinde getirmektedir. 2013-2019 yıllarında YouTube platformuna içerik üretenler, kırk elli dakika uzunluğunda videolar oluştururken, aynı üreticiler dört-beş yıl içinde bu süreyi on dakikanın altına düşürmek zorunda kalmıştır. Sebebi, uzun videoların izlenmemesi ve izleyici tarafından bir süre sonra kapatılmasıdır. Aynı şekilde TikTok platformu ile yaygınlaşan kısa videolar da hızlı tüketimin hem nedeni hem sonucudur. Öncelerde daha uzun olan müzik sürelerinin zamanla üç dakikanın altına kadar düşmüş olması da bu duruma bir örnektir

Özellikle Z kuşağında görülen hızlı yaşam alışkanlıkları, her alanda olduğu gibi doğru kullanılırsa, insan yaşamına büyük avantaj sağlayacaktır. İşlerin pratik çözümlenebilmesi, müthiş bir zaman ve enerji tasarrufu sağlayacak, daha verimli bir yaşam sunacaktır. Ancak bu yaşam tarzını her alana entegre ederek, yoğun emek ve süre ayrılması gereken işlerde bu tarzı kullanmak, olumsuzluklara yol açacaktır. Neticesiyle, Gen Z olarak teamülleri ayıklayıp hayatımızın gerekli yönlerinde kullanmamız ve tüm bu detayların bilincinde olarak çalışmalıyız.

Emirhan Mehmet YILMAZ

Marmara Üniversitesi İletişim Kulübü Başkanı

[Campaign Türkiye Dergisi Gen Z Köşesi Yazısı)